โดยปกติแล้วชายที่มีสัญชาติไทย เมื่อมีอายุครบ 21 ปีบริบูรณ์แล้วในปีนั้นๆ จะต้องไปเกณฑ์ทหารทุกคน แต่กฎหมายก็ยังเปิดโอกาสให้สิทธิกับกลุ่มคนบางประเภทและบางอาชีพได้รับการยกเว้นการเกณฑ์ทหาร ซึ่งการยกเว้นแบ่งเป็น2กรณี
- ยกเว้นให้ตลอดไป หมายความว่า คนกลุ่มนี้ไม่ต้องจับใบดำใบแดงในยามตรวจเลือกปกติ และหากมีสงครามเกิดขึ้นในอนาคต คนกลุ่มนี้ไม่ต้องเป็นทหารอีกเลยตลอดชีวิต
- คนพิการ หรือทุพพลภาพ
- ตอนอายุ17 ต้องไปขึ้นทะเบียนทหารหรือไปรับใบสำคัญแบบสด.9 ตามปกติ และปีที่อายุครบ21จะต้องไปรายงานตัวในวันตรวจเลือก หากพบว่าเป็นโรคที่ได้รับยกเว้นก็จะไม่ต้องเป็นทหาร
- ภิกษุที่มีสมณศักดิ์หรือที่เป็นเปรียญ และนักบวชในพุทธศาสนานิกายจีนหรือญวณ
- สมณศักดิ์ หมายถึง ยศของพระ เช่น เป็นพระครู พระชั้นเทพหรือชั้นธรรม
- ส่วนตำแหน่งของพระ เช่น เป็นเจ้าคณะจังหวัด เจ้าคณะอำเภอ อย่างนี้ถือเป็นตำแหน่ง ไม่ใช่สมณศักดิ์ จึงไม่ได้รับการยกเว้น ซึ่งภิกษุที่มีสมณศักดิ์อาจไม่มีตำแหน่งก็ได้
- เปรียญ หมายถึง การศึกษาของพระ เช่น เป็นเปรียญตั้งแต่ 3 ประโยคถึง 9 ประโยค
- นักบวชในพระพุทธศาสนานิกายจีนหรือญวนที่มีสมณศักดิ์ หมายถึง ผู้ที่บวชในพระพุทธศาสนาเหมือนกัน ต่างกันที่ถือตามนิกายของจีนกับของญวน ซึ่งนักบวชในพระพุทธศาสนานิกายจีนหรือญวนจะต้องมีสมณศักดิ์ด้วย ถึงจะได้รับการยกเว้น
- ถ้าเป็นเปรียญตั้งแต่ 3 ประโยคขึ้นไปไม่ต้องไปขึ้นทะเบียนทหาร หรือไม่ต้องไปรับสด.9
- คนที่ไม่มีคุณวุฒิที่จะเป็นทหารได้ เฉพาะบางท้องที่
- ชนชาวเขาเผ่าต่าง ๆ ในบางพื้นที่ ซึ่งส่วนใหญ่จะไม่รู้ภาษาไทย อ่านไม่ออก เขียนไม่ได้ รวมทั้งขนบธรรมเนียมประเพณีก็แตกต่างกันด้วย ทางราชการจึงไม่ประสงค์ที่จะให้บุคคลประเภทนี้เป็นทหาร เช่น ชาวกระเหรี่ยง บ้านแม่สอด หมู่ที่ ๔ ตำบลคลองลาน อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร
- ต้องเดินทางไปขอใบรับรองจากนายอำเภอเพื่อเก็บไว้เป็นหลักฐานต่อไป
- คนพิการ หรือทุพพลภาพ
- ยกเว้นให้ไม่ต้องไปจับใบดำใบแดงในยามตรวจเลือกปกติ หมายความว่า คนกลุ่มนี้ไม่ต้องจับใบดำใบแดง แต่หากมีสงครามเกิดขึ้นในอนาคต คนกลุ่มนี้ก็จะถูกเรียกตัวไปรบ
- ข้าราชการครูในความควบคุมของกระทรวงศึกษาธิการ ที่ผู้ว่าราชการจังหวัดออกใบสำคัญให้ไว้
- ข้าราชการครูหรือครูอัตราจ้างที่บรรจุแล้ว
- เป็นครูประจำ ที่สอนนักเรียน นิสิตหรือนักศึกษาไม่น้อยกว่า15คนเป็นปกติ
- และในจำนวนนักเรียน นิสิต หรือนักศึกษาไม่น้อยกว่า15คนนี้ ยกเว้นครูได้คนเดียว
- มีเวลาสอนสัปดาห์ละไม่น้อยกว่า18ชั่วโมง สำ หรับครูที่สอนตั้งแต่ระดับมัธยมศึกษาลงมา
- หรือมีเวลาสอนสัปดาห์ละไม่น้อยกว่า15ชั่วโมง สำหรับครูที่สอนในระดับสูงกว่ามัธยมศึกษา
- ห้ามลาออกจากราชการก่อนอายุ31 ถ้าลาออกก่อนอายุ31จะต้องไปเกณฑ์ทหาร
- ข้าราชการครูหรือครูอัตราจ้างที่บรรจุแล้ว
- นายสิบ
- นายสิบตำรวจ
- คนที่เรียนจบรักษาดินแดน (รด.) ครบตามหลักสูตรที่กำหนด หรือเรียนจบชั้นปี3 ขึ้นไป
- ข้าราชการครูในความควบคุมของกระทรวงศึกษาธิการ ที่ผู้ว่าราชการจังหวัดออกใบสำคัญให้ไว้
2. นักศึกษาบางกลุ่ม
- นักศึกษาของศูนย์กลางอบรมการศึกษาผู้ใหญ่ของกระทรวงศึกษาธิการ
- นักศึกษาของศูนย์ฝึกการบินพลเรือนของกระทรวงคมนาคม
- นักเรียนเตรียมทหาร/นักเรียนนายสิบ
- นักเรียนโรงเรียนนายสิบตำรวจ
3. นักโทษที่ได้รับโทษจำคุก10ปีขึ้นไป
- คนที่ได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก (ครั้งเดียวหรือหลายครั้งรวมกัน) ตั้งแต่10ปีขึ้นไปหรือเคยถูกศาลพิพากษาให้กักกัน
- กรณีนี้ให้นำหลักฐานการต้องโทษไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่สัสดีอำเภอ เพื่อดำเนินการขอยกเว้นให้
4. นักบวชในศาสนาพุทธที่ได้นักธรรม รวมถึงสามเณร ภิกษุ นักบวชพุทธศาสนานิกายมหายาน ที่ได้รับการรับรองจากกระทรวงศึกษาธิการ
- หมายถึงคนที่จบนักธรรมตรี นักธรรมโท และนักธรรมเอก เมื่อยื่นเรื่องขอยกเว้นและได้รับการยกเว้นแล้ว ไม่ต้องไปแสดงตนเข้ารับการตรวจเลือกฯ
- ถ้ายื่นไม่ทันก่อนการตรวจเลือก จะนำหลักฐานไปยื่นขอรับการยกเว้นต่อคณะกรรมการตรวจเลือกในวันทำการตรวจเลือกก็ได้
- หลักฐานที่ต้องนำไปยื่นต่อนายอำเภอเพื่อขอยกเว้นคือ
- ประกาศนียบัตรจบนักธรรม
- ใบสำคัญ (แบบ สด.9)
- หมายเรียก (แบบ สด.35)
- หนังสือรับรองของเจ้าอาวาส
- หนังสือสุทธิ
- การยื่นหลักฐานต้องทำภายใน 30 วันนับตั้งแต่วันที่ลาสิกขา หากแจ้งเกินกำหนดนี้จะถูกดำเนินคดี ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน หรือปรับไม่เกินสองร้อยบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และถ้าอายุไม่ถึง 30 ปีบริบูรณ์ ก็ต้องไปเข้ารับการตรวจเลือกด้วย หมายความว่าจะต้องบวชยาวตั้งแต่อายุ21จนถึงอายุ30ปีเลยทีเดียวถึงจะได้รับการยกเว้น
5. นักบวชศาสนาอื่นที่ผู้ว่าราชการจังหวัดออกใบสำคัญให้ไว้
- กรณีนี้ให้ไปติดต่อขอยกเว้นต่อนายอำเภอท้องที่ ซึ่งสุเหร่า อาราม หรือสำนักตั้งอยู่เพื่อตรวจสอบหลักฐาน เมื่อนายอำเภอเห็นว่าถูกต้องจะดำเนินการยกเว้นให้
- แต่เมื่อพ้นจากฐานะประจำในกิจของศาสนา ให้แจ้งด้วยตนเองต่อนายอำเภอท้องที่ที่ตนอยู่หรือทำการอยู่ภายใน 30 วัน นับตั้งแต่วันที่พ้นจากฐานะเช่นนั้น หากแจ้งเกินกำหนดจะถูกดำเนินคดี ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือนหรือปรับไม่เกินสองร้อยบาทหรือทั้งจำ ทั้งปรับ และถ้าอายุยังไม่ถึง 30 ปีบริบูรณ์ ก็ต้องไปเข้ารับการตรวจเลือกด้วย
6. บุคคลที่ได้สัญชาติไทยโดยการแปลงชาติ
- กรณีนี้ให้นำหลักฐานการแปลงสัญชาติไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่สัสดีอำเภอ เพื่อดำเนินการขอยกเว้นให้
โดยสรุป ทั้งในส่วนของโรคและความพิการ บุคคลบางประเภท รวมถึงสายอาชีพเฉพาะด้านบางอาชีพ ล้วนแต่ได้รับการยกเว้นการเกณฑ์ทหารเพื่อให้สามารถปฏิบัติภารกิจที่มีความสำคัญและจำเป็นต่อประเทศชาติและประชาชนต่อไป
อาชีพที่ไม่ต้องเกณฑ์ทหาร https://www.youtube.com/shorts/9cPoiFz85DE?feature=share
สนใจซื้ออีบุ๊ค คู่มือเกณฑ์ทหารโดย(ไม่)สมัครใจ คลิกลิงก์ https://peyconsulting.com/shop/